ಕಾಳ್ಜಾ ಗಾಜ಼್

ಮೂಡಬಿದಿರೆಚೆಂ ಚೌಟ ರಾಯಾಳ್ ಕುಟಮ್

ಅಲಂಗಾರ್ ಮ್ಹಜೆಂ ಆಜ್ಯಾಳ್. ಆಶೆಂ ಸಾಂಗ್ತಾನಾ ಆಮ್ಗಾಂತ್ ಕಿತೆಂಗಿ ಉಲ್ಲಾಸ್! ಎಪ್ರಿಲಾಚೆ ರಜೆರ್ ಹರ್ಯೆಕಾ ವರ್ಸಾ ಮಾಂಯ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಚಾರ್ ಜಣಾಂಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಆಜ್ಯಾಳಾ ಆಪವ್ನ್ ವ್ಹರ್ತಾಲಿ. ಬಿದ್ರ್ಯಾಂ ದೆಂವೊನ್ ಅಲಂಗಾರ್ ಪಾವಾಜೆ ತರ್ ಪುತ್ತಿಗೆಚ್ಯಾನ್ ಪಾಂಯ್ ವಾಟ್. ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಆಜ್ಯಾಚೆಮ್ ಘರ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಅಬಾಸ್ ಮಿಲ್ಲಾ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಚ್. ಪುತ್ತಿಗೆ ಪಾವ್ತಾನಾ ಜಿಗ್ಗ್ ಕರ್ನ್ ರಸ್ಯ್ತಾ ಉಜ್ವ್ಯಾಕ್ ಹಾಜರ್ ಜಾತಾ – ಆನೆಬಾಗಿಲು! ಹಾಂ! ಹೊಚ್ ಚೌಟಂಚ್ಯಾ ರಾವ್ಳೆರಾಕ್ ಪ್ರವೇಶ್ ದ್ವಾರ್. ಮಾಂಯ್ ವ್ಹಡಾ ಹುರುಪಾನ್ ತಿಚ್ಯಾ ಬಾಳ್ಪಣಾಚ್ಯೊ ಯಾದಿ ಎಕೆಕ್ ಚ್ ರೊವೊಂತ್ ಕಾಡ್ತಾಲಿ. ಸಗ್ಳೆಂ ಆತಾಂ ಉಡಾಸಾಂತ್ ನಾ ಜಾಲ್ಯಾರಿ ಆತಾಂಯ್ ಪುತ್ತಿಗೆಚ್ಯಾನ್ ಪಾಶಾರ್ ಜಾತಾನಾ ಬಾಳ್ಪಣಾಚ್ಯೊ ಯಾದಿ. ಹಾಚ್ಯಾಕೀ ವರ್ತ್ಯಾನ್ ಚೌಟ ರಾಯಾಂ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಚಡಿತ್ ಸಮ್ಜುನ್ ಘೆಜೆ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ತಾನ್.

ಥೊಡಿಂ ಸೊಧ್ನಾಂ ಕೆಲಿಂ… ಕಾಂಯ್ ಇಲ್ಲಿ ಮಾಹೆತ್ ಸಾಂಪಡ್ಲಿ.

ಚೌಟ ವಂಶಾಚಿಂ ಪಾವ್ಲಾಂ…

ಚೌಟ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಲ್ಕುಂಜ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಆನಿ ಕೇರಳಂತ್ ಸಾಮಾನ್ಯ್. ಪುಣ್ ಮೂಡಬಿದ್ರೆಂತ್ ಆಡಳ್ತೆಂ ಚಲಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಚೌಟಂಚೆಂ ನಾಂವ್ ಇತಿಹಾಸಾಂತ್ ದಾಕಲ್ ಜಾಲಾಂ. ಹ್ಯಾ ಚೌಟನಿಂ ಸುಮಾರ್ ೧೨ಥಾವ್ನ್ ೧೮ವ್ಯಾ ಶತಮಾನಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ತುಳು ನಾಡಾಚೆರ್ ಆಡಳ್ತೆಂ ಚಲಯ್ಲಾಂ. ಹ್ಯಾ ವಂಶಾಚ್ಯಾ ಆಡಳ್ತ್ಯಾಂತ್ ರಾಯಾಳ್ ಪಾಟಾಕ್ ಚಡ್ಚೊ ಅಧಿಕಾರ್ ಆವಯ್ಚ್ಯಾ ಕುಶಿಚ್ಯಾಂಕ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಹಾಕಾ ’ಅಳಿಯಸಂತಾನ’ ಮ್ಹಣ್ ಯಿ ಆಪಯ್ತಾತ್. ಕೌತುಕೆಚಿ ಗಜಾಲ್ ಹಿ – ಹ್ಯಾ ಚೌಟಂಚಿ ರಾಜಧಾನಿ ಸುರ್ವೆರ್ ಉಲ್ಲಾಳ್ ಆಸ್ ಲ್ಲಿ. ಆನಿ ತಿರುಮಲ ರಾಯ ಚೌಟ (೧೧೬೦-೧೧೭೯) ಪಯ್ಲೊ ರಾಯ್. ತಾಚ್ಯಾ ಪುಡ್ಲ್ಯಾ ರಾಯಾನ್, ಚೆನ್ನರಾಯ್ ಚೌಟ ಪಯ್ಲೊ (೧೧೭೯-೧೨೧೯) ಹಾಣೆಂ ಉಲ್ಲಾಳ್ ಥಾವ್ನ್ ವಿಭಜನ್ ಕರ್ನ್ ಪುತ್ತಿಗೆ (ಮೂಡಬಿದ್ರೆ) ಥಾವ್ ಯ್ ಆಡಾಳ್ತೆಂ ಚಲಂವ್ಕ್ ಸುರು ಕೆಲ್ಲೆಂ. ೧೫೪೪ ಂತ್  ಉಲ್ಲಾಳ್ ಪ್ರತ್ಯೆಕ್ ರಾಜಧಾನಿ ಮ್ಹಣ್ ವಿಂಚ್ತಾನಾ ಥಂಯ್ಸರ್ ’ಅಬ್ಬಕ್ಕ ರಾಣಿ’ (ಚೌಟ ವಂಶಚಿ) ಕ್ ಕುರ್ವಾರ್ ಕೆಲೆಂ. ತಿಚ್ಯಾ ಮಾವ್ಳ್ಯಾ ತಿರುಮಲರಾಯನ್ ತಿಕಾ ಸರ್ವ್ ತರ್ಭೆತಿ ದಿಲ್ಲಿ. ೧೬೦೩ ಭಿತರ್ ಉಲ್ಲಾಳ್ ಚೆಂ ಆಡಳ್ತೆಂ ಆಳ್ವಾಲೆಂ ಆನಿ ಬಿದ್ರ್ಯಾಂಚೆಂ ಆಡಾಳ್ತೆಂ ಬಾಳ್ವಲೆಂ.

ಚೌಟ ವಂಶಂತ್ಲೊ ಭೊಜರಾಜ ಚೌಟ ದುಸ್ರೊ, ನಾಂವಾಡ್ದಿಕ್ ರಾಯ್. ಮಯ್ಸೂರ್ ವಿಜಯನಗರ ರಾಯಾಕಡೆ ಬರಿ ಇಶ್ಟಾಗತ್ ತಾಕಾ ಆಸ್ ಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಚಂದ್ರಶೇಕರ ಚಿಕ್ಕ ರಾಜ ಚೌಟ ಪಾಂಚ್ವೊ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೊ ನಿಮಾಣೊ ರಾಯ್. ೧೮೨೨ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಬ್ರಿಟಿಶಾಂನಿ ಕೆನರಾಚೆರ್ ಧಾಡ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಹ್ಯಾ ವಂಶಾಚೆಂ ಆಡಾಳ್ತೆಂ ಆಕೇರ್ ಜಾಲೆಂ ತರೀ ಅಜೂನ್ ಚೌಟ ಕುಟಮ್ ’ಚೌಟರ ಅರಮನೆ’ ಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್ತಾ. 

ಹ್ಯಾ ರಾವ್ಳೆರಾಂತ್ ’ನವನಾರಿ ಕುಂಜರ’ (ಹಸ್ತಿ ಆಕಾರಾಂತ್ ಆಟಾಪ್ಲೆಲ್ಯೊ ನೋವ್ ಸೊಭಿತ್  ಚಲಿಯೊ) ಂಚೆಂ ಕಾಂತವ್ಣೆ ಪಿಂತುರ್ ಆಸಾ.

ಹೆಂ ಸುಮಾರ್ ಪಾಂಯ್ಶಿಂ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಎಕಾ ಚೌಟ ಮಹಾರಾಣಿ ನ್ ಮುಂಡ್ಕುರ್ ತೆಂಪ್ಲಾಕ್ ದಿಲ್ಲೆಂ ಭಾಂಗಾರ್!

ಹೊಸ್ಪೆಟ್ ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಆನಿ  ಚೌಟ

ಹೊಸ್ಪೆಟ್ ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ೧೬೫೦ ಆದಿಂಚ್ ಆಸ್ ಲ್ಲಿ. ಬಿದ್ರ್ಯಾಂಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಮ್ಹಣ್ ಚ್ ಆಪಯ್ತಾಲೆ. ೧೭೯೮ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾಕ್ ಹೊಸ್ಪೆಟ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾಮ್ವ್ ಪಡ್ಲೆಂ. ಹಿ ಇಗರ್ಜ್ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಆರ್ಚ್ ದಿಯೆಸೆಜಿಚ್ಯಾ ವಿಕಾರ್ ಜನರಲಾಚೆಂ ವಸ್ತೆ ಘರ್ ಜಾವ್ನ್ ಯಿ ಆಸ್ ಲ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಕಳೊನ್ ಯೆತಾ. ಟಿಪ್ಪುಚ್ಯಾ ಧಾಡಿ ವೆಳಾ ಹೊಸ್ಪೆಟ್ ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಮಾತ್ರ್ ಶಾಭಿತ್ ಉರ್ಲಿ!! ಹಾಕಾ ಪ್ರಮುಖ್ ಕಾರಣ್ ಚೌಟ ರಾಯಾಚೆಂ ಮಧ್ಯಸ್ತ್ ಪಣ್! ಚೌಟಂನಿ ಮಧೆಂ ಪಡುಂಕ್ ನಾತ್ಲೆಂ ತರ್ ಇಗರ್ಜ್ ಕೆನ್ನಾಂಗಿ ಮಾತಿಯೆ ಪಂದಾ ವೆತಿ!

ಟಿಪ್ಪುಕ್ ಕಸ್ರಿ ಪಾನಾಂ ಪಸಂದ್. ಹೊಸ್ಪೆಟಾಂತ್ ಕಸ್ರಿ ಪಾನಾಂಚಿ ಪಿಕಾವಳ್ ಚಡ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಕೊಣ್ಣಾ, ಟಿಪ್ಪುಕ್ ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಆದಾಯಾಚೆರ್ ಬಾರೀ ಮೋಗ್. ತಶೆಂ ಕಾಂಯ್ ಇಗರ್ಜಿಚೆರ್ ರಿಯಾಯ್ತಿ ದಾಕಯಿಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣ್ ಸಮ್ಜುಯೆತಾ. ಸಂಪ್ರದಾಯ್ ಸಾಂಗ್ತಾ, ಚೌಟ ರಾಯ್ ಟಿಪ್ಪುಕ್ ತವಳ್ತವಳ್ ಕಸ್ರಿ ಪಾನಾಂಚಿ ಕಾಣಿಕ್ ಧಾಡ್ತಾಲೊ ಖಂಯ್.

ಸಂಪ್ಣಿ

ತೆ ದೀಸ್ ಚ್ ತಸಲೆ. ಧರ್ಮ್, ಜಾತ್, ಸಂಪ್ರದಾಯಾಭಾಯ್ರ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ವ್ಹಳ್ಕುಂಚೆ! ’ಸೆಜಾರಿ ಪಯ್ಲೆಂ’ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕ್ಚೆ. ಅಸಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂಕ್ ಆಜ್ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ ಉಣೆಂ. ಕೊಣಿ ಅಸಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂಕ್ ಮೋಲ್ ದಿತಾ ಜಾಲ್ಯಾರಿ ತೊ ’ಕಾಳಾಭಾಯ್ಲೊ’ ಜಾತಾ! ಆಸೊಂ, ಇತಿಹಾಸಾಥಾವ್ನ್ ಜಾಯ್ತೆಂ ಶಿಕುಂಕ್ ಆಸಾ.